Mario Braakman
Over interpretaties en misinterpretaties in de transculturele psychiatrie

Verbale en non-verbale communicatie vormt het hart van de psychiatrie, zowel qua diagnostiek alsook qua behandeling van patiënten met psychische stoornissen. Communicatie in de psychiatrie is complex aangezien door de psychische stoornis  de communicatieve vaardigheden zelf kunnen zijn aangedaan. Het wordt helemaal ingewikkeld als er ook nog talige en culturele verschillen tussen patiënt en psychiater bijkomen.  In deze lezing wordt een breed overzicht gepresenteerd van alle talige en niet-talige communicatieproblemen binnen het werkveld van de transculturele psychiatrie en wordt de deelnemer wellicht geïnspireerd om vanuit de interculturele communicatiewetenschap de kwaliteit van zorg drastisch te verbeteren.

Dr. Mario Braakman is psychiater en cultureel antropoloog. Hij spreekt Ripuarisch, Limburgs, Nederlands, Duits, Engels, Spaans en Yucateecs Maya. Hij verrichte antropologisch veldwerk bij de Maya-indianen in Quintana Roo, Mexico en was 12 jaar lang hoofd behandeling van een gespecialiseerde kliniek voor asielzoekers en vluchtelingen met psychiatrische stoornissen. Momenteel is hij hoofdopleider psychiatrie van Pro Persona, een grote GGz-instelling, alwaar hij ook coördinator interculturalisatie is en wetenschappelijk onderzoek doet. Tevens werkt hij aldaar in een second-opinion polikliniek voor allochtone patiënten (Arnhem) en is hij psychiater in een transcultureel behandelteam voor migranten te Nijmegen. Daarnaast is hij onder meer voorzitter van de afdeling transculturele psychiatrie van de Nederlandse Vereniging van Psychiatrie (NVvP) en vice-voorzitter van de taskforce vluchtelingen van de NVvP. Hij is hoofdredacteur van het internationale tijdschrift “World Cultural Psychiatry Research Review”, beoogd directeur van een transcultureel kenniscentrum in oprichting bij de Radboud Universiteit en eigenaar/redacteur van een website over “etniciteit en psychofarmaca”.

Miepke Bos-Bakx
Interculturele Communicatie bij Defensie

Vanuit de burgermaatschappij wordt de militaire organisatie vaak als een homogene organisatie beschouwd. Er worden uniformen gedragen, er is orde en discipline en er wordt vaak gesproken over een eigen cultuur die de defensie medewerker zou typeren. Als men zich eenmaal binnenin de organisatie begeeft dan zult u merken dat dit een stereotype beeld is dat enige nuancering benodigd. Binnenin de organisatie zijn vele subculturen, talige verschillen en afwijkende meningen te vinden. Tegenstrijdige belangen botsen met elkaar, dit heeft invloed op de uitvoering van de kerntaak van de organisatie. In deze lezing focussen we op drie hoofdonderwerpen: Wat is de “militaire taal en cultuur”, hoe uit zich deze in internationale missies en hoe is de samenwerking op internationaal stafniveau.  

Een vraag en antwoord gesprek tussen:

Commandant Talencentrum Overste Miepke Bos-Bakx.
Socioloog van de Nederlandse Defensie Academie René Moelker.
Adelborst Korps Mariniers Arjan Visscher.

Overste M. Bos-Bakx studeerde Financial Economics  aan de koninklijke Militaire Academie te Breda en behaalde in 1997 haar doctorandus aan de Universiteit Tilburg in de richting van HRM.  Haar eerste vierjarige functie als officier was (internal) financial control op het Ministerie van Defensie. Deze functie werd vervolgd op hetzelfde ministerie door een onderzoekpositie als gedragswetenschappelijke analist te vervullen. In 2000 begon zij met lesgeven als universitair docent HRM aan de Nederlandse Defensie Academie. Tot 2014 is zij verbonden geweest aan de faculteit militaire wetenschappen. Ze deed onderzoek naar het werven en behouden van personeel binnen de defensie organisatie. Ook bracht zij door middel van een internationaal onderzoek in beeld welke processen er van belang zijn in de leiderschap ontwikkeling van jonge officieren. Zij was belast met het oprichten van het Talencentrum Defensie (TCD) en is daar na de oprichting in 2014 de commandant. Onder haar leiding is het TCD de thuisbasis van alle linguïsten binnen Defensie geworden. Er zijn o.a. docenten, vertalers en tolkspecialisten werkzaam. Centraal in de ontwikkeling van het TCD staat de Dutch approach, naast taallessen krijgen militairen ook lessen in cultuurvaardigheden en competenties zodat zij in goed en open contact kunnen staan met de lokale bevolking tijdens uitzendingen.

Dr. R. Moelker studeerde sociologie aan de Katholieke Universiteit Brabant. Hij promoveerde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op een proefschrift over de kwalificaties die mensen nodig hebben om zich een plaats op de arbeidsmarkt te verwerven. Van af 1992 is hij verbonden aan het onderwijs binnen defensie. Zijn belangrijkste onderzoeksvelden betreffen o.a. de militaire professie, internationale samenwerking, socialisatieprocessen binnen internaatsverband, thuisfrontzorg en sociaal wetenschappelijke benadering van technologie binnen Defensie.

Adelborst A. Visscher is oud student van de master Interculturele Communicatie. In 2015 studeerde hij af. Deed voor zijn scriptie onderzoek naar adaptatie problemen van third culture kids. Hij is nu bezig met de initiële opleiding tot officier der mariniers en heeft een tijdelijke plaatsing op het TCD.